zondag 23 oktober 2011

Grabbelen en graaien in de schaarste!

Spiel Essen, ik heb er altijd al een liefde-haat-verhouding mee gehad. Natuurlijk is dit voor ons als Sinterklaas, natuurlijk is dit evenement niet te missen, natuurlijk is elk zich-zelf-respecterende bordspelfanaat en spellenclub aanwezig in de hallen van Essen het voorlaatste weekend van oktober.

In een vorig artikel op de SpinLi-blog had ik het al eens over de voor- en nadelen van deze megabeurs. Ik kon toen al meer redenen geven om niet naar Essen te gaan als leek, dan voordelen. De drukte is één, als onderwijzer kan je niet zomaar op donderdag of vrijdag in Duitsland geraken natuurlijk, dus is zaterdag (de topdag bij uitstek) één van de weinige mogelijke alternatieven. Voor de middag valt het overigens best wel mee, maar eens je een boterhammetje achter de kiezen hebt, is het over met de pret. Je waant je zonder enig inbeeldingsvermogen als een lekker kippetje in één of andere -binnenkort verboden- legbatterij.

Uitgevers, standen, ze zijn er in overvloed. Dit jaar zat er zelfs een record in, zowel qua uitgevers, als vertegenwoordigde landen, als nieuwigheden die op de beurs werden voorgesteld. Alhoewel ik dit laatste in het vervolg van mijn schrijven in twijfel zal trekken. Wil u zeker te veel betalen voor uw nieuw spel? Ga dan zeker naar Essen, daar ronden ze de prijzen netjes voor u af, u weet wel, geen gedoe met klein, metalen geld, gewoon briefjes inleveren, dat is het handigste. Het jammerlijke is dat men blijkbaar jaar na jaar meer naar boven afrondt ... en als u de eurobiljetten al eens hebt bestudeerd, dan weet u dat de prijzen dan sprongen maken van €5. De enige prijzen die ik dit jaar zien staan heb voor bordspellen is €35 - €40, tot een belachelijke € 190 voor een zelf-in-elkaar-geknutseld spel (dat zonder twijfel veel moeite en handvaardigheid van de auteur heeft gevergd), de kaartspellen deden eigenlijk al niet veel beter met €20-€25. Zo telt het redelijk vlotjes op!

Koopjes dan maar, in Essen zijn er altijd wel koopjes te doen! Wel lieve lezer, ik heb er niet echt specifiek op gelet, maar eerlijk gezegd zag ik belachelijk weinig koopjes dit jaar. 't Is blijkbaar crisis voor iedereen, maar aan het aantal spellen dat ik de messe zag verlaten, was dit duidelijk niet te merken. Ook wij zondigden hier overigens tegen, dus wat zelfspot is hier zeker op z'n plaats. (het resultaat ziet u op de SpinLi-blog) Vorige jaren vond je in elke hal wel enkele stapels spellen aan dumpprijzen, een tweedehandswinkel of één of andere Kaufhaus die je zuurverdiende centjes ook graag in ontvangst nam. In hal 9 was er vroeger zelfs een hele gang met torenhoge stapels spellen aan dumpprijs. Wel, ik heb ze niet gezien, maar nogmaals, dat kan aan mij liggen, volledig verblind door mijn rush naar de "nieuwere" spellen.

Dit brengt me dan ook naadloos bij het probleem dat zich vooral sinds dit jaar stelt. Hetgene dat ik op zaterdag het meeste ben tegengekomen op de beurs is : "Sold out", "Ausverkauft", "Uitverkocht" of nog erger, "Not available", "The game didn't reach us in time, sorry ... :-(
Het is inderdaad crisis voor iedereen, dus ook voor de uitgeverijen. Bestellen die dan te weinig exemplaren? Ik hoorde er met de glimlach vertellen dat ze blij waren dat alles was uitverkocht (na zes uur op dag één bijvoorbeeld), ze hadden het nooit verwacht dat ze alle 250 exemplaren van de hand zouden kunnen doen. 250 exemplaren dames en heren! Voor 150 000 bezoekers die passeren over vier dagen is dit toch niet echt een kunst me dunkt. Maar niet enkel de kleine oplages waren verdwenen. Fragor spande de kroon, 1000 exemplaren uitverkocht in pre-order, dit wil zeggen, op voorhand bestellen via mail. Op 11 dagen (een maand voor Essen nota bene) was alles al in kannen en kruiken, gelukkig waren we daar snel bij, want Poseidon's kingdom wilden we zeker niet missen. Maar het schetst wel in het kort het stijgende probleem, meer spelers, meer mensen gepassioneerd door het karton, de stansramen, de meeples en de dobbelsteen ... we horen het graag, maar we gaan zelf achter het net worden vissen.

Mij niet gelaten natuurlijk, maar ik vind dat ze hun exemplaren dan netjes moeten verdelen over vier dagen. Het is vier dagen beurs, zorg dan tenminste dat er elke dag spellen zijn. Volgend jaar kunnen ze de beurs beter afsluiten op vrijdagavond. En voor ons zal er niets anders opzitten dan stiekem op zoek te gaan naar een perskaart, zodat je woensdag de nieuwigheden kan gaan bekijken en op donderdag al een uurtje vroeger de rush naar spellen kan inzetten. Alle gekheid op een stokje natuurlijk, we gaan dit "waarschijnlijk niet" doen.

Zijn wij persoonlijk nu in paniek? Natuurlijk niet, de spellen komen wel terug hoor. Of ze nu bewust in kleine oplage op de beurs worden verkocht om het spel te hypen, het zou kunnen. Binnenkort gooien ze ermee naar je hoofd, of wil je het misschien al helemaal niet meer na het lezen van een dodelijke recensie. Een groot deel zal misschien ook in onze moedertaal worden getransfereerd en dat speelt altijd nog iets makkelijker, dus geduld is een schone deugd en zal zeker beloond worden.

Ik wil enkel dit nog even kwijt aan onze goede vrienden die daar in Brussel de parken onveilig maken met hun tentjes. Liefste Indignados, ge zit in de verkeerde stad, ge zit in het land met de slechte autostrades (nogmaals gemerkt als je een tripje maakt door Nederland en Duitsland), 't is in Essen dat ge moet zijn!

maandag 17 oktober 2011

You've got to do your homework!

Traditioneel is deze week één van de drukste weken in het schooljaar. Waarom? Wel, het is voor de eerste keer een echte toetsenperiode. Van examens spreken we nog niet in de lagere school, ah nee, want wij krijgen geen halve dag om te studeren voor de toetsen, wij doen het gewoonweg tussendoor, dagelijks werk heet dat in het middelbaar. Dat heb ik mijn leerlingen alvast wijs kunnen maken.

Maar hoe begin je nu aan zo'n overvolle agenda? Elke dag wel twee toetsen deze week en nog enkele in het vooruitzicht volgende week, maar deze staan niet meer op het rapport, die houden we tegoed voor het volgende rapport. Eén van de belangrijkste zaken in het zesde leerjaar is dan ook leren leren, plannen, hoe studeer ik?, wat moet ik wanneer doen?, hoe combineer ik dat met mijn zes hobby's en vijftien andere activiteiten?

Want ja, ze hebben het toch zo druk die jeugd van tegenwoordig. Ik reken me dezer dagen dan ook nog erg graag bij de jeugd, want ook ik heb het de laatste tijd ook erg druk gehad met de voorbereiding voor Spiel Essen. Ook hier dient doordacht te werk worden gegaan, alles netjes tot in de puntjes plannen. En het moet gezegd, dat is niet eenvoudig, gezien de dikte van de cursus die dat spel in Essen met zich meebrengt.

De tussenstand van het aantal nieuwigheden staat volgens Spielbox op 737 op dit eigenste moment (maandag 17 oktober om 20.03 uur), maar daar komen nog constant spellen bij en niet alles wordt opgelijst waarschijnlijk. De eerlijkheid gebiedt mij wel te zeggen dat er véél zaken dubbel opstaan, spellen die in verschillende talen of bij diverse uitgevers verschijnen bijvoorbeeld. Hier en daar mag je nog een aantal remakes of een hoopje goodies (waarover u in een vorig artikel al het nodige kon lezen) bijtellen, maar die zijn volgens mij niet bij die 700-tal spellen gerekend. Deze laatsten krijgen we er allemaal gratis en voor niets bovenop. Alhoewel ... de nieuwe trend is blijkbaar geld inzamelen voor het één of ander goed doel, dus verwacht men een bescheiden bijdrage voor het kleinood.

Zo veel nieuwe spellen, dat betekent ook zo veel nieuwe spelregels, netjes te lezen op het internet, via de gekende media of rechtstreeks in je mailbox als je je hebt aangemeld bij de uitgeverij. Het kaf van het koren scheiden dat is al een avondvullende bezigheid, maar daar lukken we mijns inzien elk jaar beter en beter in. We stellen een duidelijk wishlist op, een lijstje met de spellen die we echt in de spellenkast willen en in zoverre ons budget het dan nog toelaat natuurlijk. Sommige uitgeverijen zijn flexibel en kunnen ons het spel aan een prijsje bezorgen, voor de nodige previews, reviews en aankondigingen uiteraard in ruil, maar deze plaatsen we dan ook met de glimlach. De spelregels lezen is dit jaar voor mij echt een must geweest. Stonden ze mij niet aan, dan werd het spel onherroepelijk van de lijst geschrapt. Was het maar zo en zo, dan kon het spel misschien nog op wat gratie rekenen en komt het op de After-Essen-lijst te staan. Een lijstje van voorlopig ook maar één bladzijde lang (dat is in het verleden anders geweest). Hiermee gaan we in de maanden november en december wel aan de slag. Vorig jaar kwam er op die manier nog een K2 uit, die we aanschaften tijdens Spel 2010.

Na enkele weken voorbereidingen treffen, mails sturen naar bevriende uitgeverijen, contacten onderhouden met auteurs, uitgevers en andere speelgenoten, begint het leukste van de hele zaak ... het speculeren. Is dat spel echt wel de moeite? Ik heb de regels gelezen en vergelijk het met ... altijd wordt er wel vergeleken, een uniek spel, dat vind je dezer dagen niet meer. 't Wordt ook elk jaar moeilijker natuurlijk als je ziet hoeveel er op de markt verschijnt. Door het praten over de spellen, wordt er soms wel eens ééntje opgevist en toch op de lijst gezet, maar even goed verdwijnen er dan weer.

De lijst ... de lijst ... de lijst ... 't is niet zomaar een blaadje papier. Het omvat ten eerste een opsomming van de spellen met bijhorende uitgeverij, contactpersoon en prijs, maar bovenal de booth-number. Wat is dat voor een beest hoor ik u denken? Wel dat is een nummer die de standplaats van de uitgeverij aangeeft, het bestaat uit twee delen, het voorste deel zegt u in welke hal u dient te zoeken, het tweede is het nummer van de stand. (Zo vindt u onze Nederlandse vrienden van WGG bijvoorbeeld op 5-01). Daarnaast vindt u in deze lijvige bundel ook nog een overzicht van de verschillende hallen, in fluo netjes aangeduid waar ik overal zeker eens moet passeren. En tenslotte zit er achter elk overzicht van de zaal de mails die ik in de afgelopen weken van de uitgeverijen heb ontvangen, altijd makkelijk als je die kan voorleggen, dan herinnert men de afspraken wat sneller, want na al twee superdrukke dagen op Essen zijn ze al bijna murw, die arme standhouders.

Mijn huiswerk is dus eigenlijk zo goed als klaar, en het geeft mij zelf alleszins een beter gevoel dan zomaar onvoorbereid naar Essen te trekken, want dan loop je zonder meer wat verloren. Een goede voorbereiding is een eerste stap naar succes zeg ik maar altijd. Bij sommige leerlingen blijft dit hangen, bij anderen gaat dit even vlug het ene oor in en het andere oor uit. Je zou haast vergeten om in al die drukte nog te genieten van de mooie tijd van het jaar. De blaadjes verkleuren, de ochtend is lekker fris, maar het zonnetje is voorlopig nog van de partij (hopelijk zaterdag ook), want wanneer je even uit de drukte van Essen vlucht, op zoek naar een auto om een zak met spellen te dumpen of naar een boterhammetje om de maag te vullen, dan kan het toch zo'n deugd doen mijnheer. Ik ben er zeker van dat u zal zien, indien u mij tegenkomt zaterdag, ergens buiten rond de Messe er een brede glimlach om mijn mond zal zijn, want eerlijk is eerlijk : Spiel is dan wel druk, erg erg druk, het is toch zo'n mooie toets voor mij.

woensdag 5 oktober 2011

Polyetheen of polyethyleen?

Beide benamingen zijn correct, alleen is de tweede de iets oudere benaming. Deze stof wordt gemaakt door polymerisatie van etheen. Etheen wordt verkregen door het afbreken (kraken) van onder andere nafta, een licht derivaat van aardolie. Geschat wordt dat 1,2% van de ontgonnen aardolie gebruikt wordt om polyetheen te produceren. Tot zover onze deskundige uitleg over niets meer dan ... plastiek.

Plastiek, plastiek en nog eens plastiek ... Gisterenavond was het zo ver, de hel waar elke man waarschijnlijk wel één keer in z'n leven door moet, de ergste nachtmerrie van testosteron, maar toch allemaal zo handig, gebruiksvriendelijk en kwalitatief top mijnheer. Gisteren overleefde ik ... een "tupperware"-avond. U kent het wel, een gezellige bende kakelende vrouwen op mijn dak, tv kijken is uit den boze, wat wel toegelaten is, is het schenken van dranken en het doen van de afwas.

Ondertussen weet ik dan ook alles over bewaardozen, invriespotjes, klein keukenmateriaal, de turbochef en andere ultra pro's. Interessant, het moet gezegd, maar voor mij hoeft dit toch ook niet elke week te zijn. Het grootste geluk was het feit dat het geen Champions league was op tv, want dan had het kot waarschijnlijk te klein geweest en had ik, hoogstwaarschijnlijk, met de staart tussen de benen mogen afdruipen naar de eerste de beste kroeg met televisie of een kameraad die begripvol z'n deur voor mij zou openzetten.

Het is dit keer dus niet nodig geweest, maar deze avond heeft me wel aan het denken gezet en me ertoe aangezet om dit artikeltje hier te schrijven. Waarom zijn al die vrouwen zo zot van die plastieken pottekes en pannekes? Ligt er een soortgelijke link in de spellenwereld?
Hoe ver deze werelden misschien ook uit elkaar te lijken liggen, ik moet toegeven dat ik iets gevonden heb.

Polyetheen of polyethyleen is een stof die ook erg populair is bij enkele uitgeverijen. Zonder meer bij FFG (Fantasy Flight Games voor de leken onder u), die hebben volgens mij aandelen bij één of andere aardoliemaatschappij. Het zou zelfs best kunnen dat ze er zelf ééntje hebben staan ergens in het midden-oosten (of moet ik Middle Earth zeggen?). Ook wij, de modale spellenspeler is gek van plastiek. Niet zozeer de potjes of opbergdoosjes, hoewel we een mooie inlay altijd weten te appreciëren, maar vooral die fantastische figuurtjes. Ook wij zijn bereid om wat meer van onze zuurverdiende centjes neer te tellen voor dit opkomende speelmateriaal. Opkomend, dat zeker, want ook meer en meer eurogames geven hun spellen een meerwaarde hierdoor.

Laat het er ons in ieder geval op houden dat het meer dan een trend is. Enerzijds wel erg jammer, want ik weet me persoonlijk nog steeds goed te amuseren met mooi houten materiaal. Er is niets mis met een mooi geschilderd, maar vooral kwalitatief goed kubusje die aangeeft waar jij de meerderheid hebt op een speelbord. Een tiental jaren geleden verschenen er zelfs houten poppetjes, meeples genaamd, die ondertussen een ganse familie hebben, je hebt ze in alle vormen van dieren, groenten, fruit of aangepast aan het piraten-, romeinen-, racethema, ...

De kartonnen fiches en de standaardpion, die periode lijkt me zo stilaan wat achterhaald te zijn, alhoewel de meeste spellen toch nog wel een mix van al het bovenstaande materiaal voorzien. We moeten er toch ook eerlijk in zijn, we worden op zich ook wel gepusht om die plastieken figuurtjes leuk te vinden. Bij elke videobespreking die je op het internet vindt, bij elke foto die van een spel wordt gepubliceerd, ze worden netjes "in de verf" gezet. Sommigen letterlijk, anderen figuurlijk. Ik heb er het geduld en de kunde niet voor om ze van zo'n kunstig laagje lakverf te voorzien, maar er zitten artiesten op deze wereldbol. Misschien moeten ze bij Tupperware eens aan die mensen hun deur kloppen, het zou hun producten alleszins exclusiever maken, want echt origineel ben je niet als je de bewaardozen van Tupperware hebt. Een ander kleurtje elk seizoen, dat kan er nog af, af en toe misschien zelfs een kleine wijziging in vorm of nog eens een extra gadget erop of eraan, maar zo'n gepersonaliseerde turbochef, dat moet toch de max zijn.

Of er nu echt een nakende samenwerking zit aan te komen, daar droom ik misschien toch nog net een brug te ver. Ik weet alleszins wel dat het "mijn" Tupperware-avonden aantrekkelijker zou maken en ik ken er zonder meer nog die in dat geval ook maar al te graag hun voetjes onder tafel zouden schuiven.

zaterdag 1 oktober 2011

De maandelijkse stoelendans ...

Gisteren was het de laatste schooldag van de maand september. Die eerste maand is weer zo voorbij gevlogen. Dat is normaal, gezien de drukte van het begin van het schooljaar, hoor ik u denken. Zeker en vast, maar reken daar ook al maar de voorbereiding voor Spiel en andere Spel 2011-en bij. Dit zijn afspraken waarnaar we elk jaar uitkijken. Maar daarover wil ik het vandaag eigenlijk niet echt met u hebben.

Op de laatste dag van de maand mogen mijn kindjes in de klas een nieuw plaatsje uitkiezen. Vaak wordt deze traditie op gejuich onthaald, want het is altijd leuk om een nieuw plekje op te zoeken in de klas. Dan zit je eens naast iemand anders, zie je het bord vanuit een ander standpunt en kan je je trachten zo goed mogelijk te verbergen zodat je uit de line-of-sight van de meester blijft. Af en toe is er ook teleurstelling mee gemoeid. Je zat net naast je beste vriendinnetje, je mag pas als laatste kiezen (maar de volgende keer mag je dan als eerste kiezen), jij hebt net die bank die weer niet fatsoenlijk dichtgaat, je zit als linkshandige aan de verkeerde kant en stoot constant tegen je buur zodat het lijkt of je eigengemaakte geschrift (wat kinderen van 12 hebben) waar je zo trots op bent, te vergelijken is met dat van een drie-jarige en je alzo de hoon van de leerkracht over je nek krijgt. Zo ben ik dan ook weer : streng, maar rechtvaardig (euhum)! Wel, voor deze laatste categorie heb ik een goede tip.

Waar ik eigenlijk naar toe wil, is dat de gepaste plaats rond de spellentafel ook zeer belangrijk is. In welke mate beïnvloedt dit het spel? Stijgen je winst- of verlieskansen als je naast persoon X of Y plaats neemt? Hoe zit het eigenlijk met het startspelervoordeel bij sommige spellen en de volgorde waarin je aan de beurt komt? Is hier eigenlijk al eens wetenschappelijk onderzoek naar verricht? Waarschijnlijk zal er op de "geek" (boardgamegeek voor diegenen die het niet kennen, google maar eens even) wel een hele uiteenzetting zijn over dit fenomeen.

Gisteren was het bij ons ook weer zo ver, een gezellige spellenavond gepland, spelletje uitgekozen, enorm veel zin erin, maar dan ... oh horror, waar gaat persoon X (elke gelijkenis met bestaande personen berust op toeval!) zich nestelen. Zorg vooral dat je er niet naast zit, want je bent gezien. Of het nu gaat over een meesterlijke zet of een flater van je welste, het draait waarschijnlijk weer volledig in jouw nadeel uit. Wie begint het spel? Wederom de jongste of toch maar de oudste? Wat als jij nu de middelste bent, zoek je dan toch maar een andere vriendenkring?

De spellenindustrie heeft hierop al een antwoord gevonden. Er is ondertussen een spel op de markt verschenen, "Startplayer", die komaf maakt met al die belachelijke startspelerbepalingen die de standaardregels voorschrijven. Maar nu moet je eigenlijk dus al een spel gaan spelen vooraleer je het eigenlijke spel nog maar kan aanvangen. Ik vermeld er graag nog kort even bij, dat er binnenkort ook soortgelijk spel verschijnt waarbij gelijke spelen op het einde worden gebroken. U vindt dit spel onder de naam "Tie-breaker" terug.

Tja, het zal waarschijnlijk voer voor discussie blijven. Het is en blijft gewoon zo dat je in een gezelschapsspel vaak afhankelijk bent van hetgeen dat je tegenstrevers uitvreten ... en dat maakt het juist zo interessant. Pas op, er zijn wel spellen waarbij je alles kan gaan uitrekenen, tactisch en strategisch gaan bepalen, zodat je al op voorhand weet dat je het spel zal winnen, maar zoiets is niet aan mij besteed, dan kan je beter achter de pc enkele spreadsheets openzetten en je kennis van excel even tentoonspreiden aan jezelf. Kicken geblazen!

Niets is trouwens erger dan samenspelen met voorbedachte rade, tenzij het gerechtvaardigd is en de verneukte persoon in kwestie het verdiende om gesjareld te worden. Sommige mensen spelen bijvoorbeeld in koppeltjes, ze kunnen het niet aanzien om hun geliefde partner te zien lijden (met lange ij) en zorgen er dan maar voor dat hij of zij het ganse spel kan leiden (met korte ei). Hatelijk vind ik dat, veel leuker is het tegenovergestelde, het voorbeeldkoppel dat elkaar na één kleine, belachelijke ZET totaal voor schut ZET. De sfeer zit er dan onmiddellijk in, de toon is gezet, de spellenavond kan dan al niet meer stuk. Toegegeven, ik zal er dan ook waarschijnlijk mijn voordeel wel mee doen, het gezegde "als twee honden vechten ..." is vaak van toepassing in de wondere wereld van het spel. Maar, het is op die manier toch gewoon zo veel leuker. Dat bepaalt overigens ook een goeie spellengroep. Een groep mensen die er niets mee inzit om mekaar een mes in de rug te planten, een loer te draaien, een patat in het gezicht te geven, dat houdt het levendig en zorgt ervoor dat er vooral gespeeld wordt.

Dus liefste kindjes van mijn klas, lees dit artikeltje nog maar eens goed na. Zet u vooral ook eens naast een kindje waar je liever niet naast zit, want er is niets zo plezant als eens een goede loer te draaien. Laat ze gerust overschrijven tijdens de toets van Frans, maar zorg dan dat je per ongeluk net een foutje schreef op je eigen blad. U kan dit later nog rustig verbeteren. Babbel en prul op die manier ook stukken minder, want je hebt toch niets te zeggen, je resultaten zullen zienderogen stijgen. Denk dus bij de volgende maandelijkse stoelendans aan deze grote les "pedagogisch inzicht en sociale vaardigheden" en je zal zien dat je met spelend gemak een nieuwe interessante maand tegemoet gaat.