donderdag 29 maart 2012

Volgens de regels van het spel

Vaak vraagt men mij wat ik het beste spel vind. Even vaak moet ik hen dan jammerlijk genoeg het antwoord schuldig blijven en hen met een standaardantwoord bedienen. Of en spel al dan niet goed is, hangt af van verschillende factoren : het spelconcept, het thema, het verloop, het materiaal, de speelduur, het aantal spelers, de spelers waarmee je het spel speelt (dit vooral), enz. Je kan op het internet van elk spel talrijke besprekingen terugvinden, geschreven en in filmvorm. Het enige waar men zéér weinig aandacht aan besteed over het algemeen, zijn de spelregels ... en laat dit nou net het onderwerp zijn van deze korte gedachtegang.

Nochtans zijn de spelregels zowat het meest bijzondere dat u in uw prachtig geïllustreerde speeldoos zal terugvinden. Zonder de regels heeft al dat mooie glinsterende materiaal, die fantastische miniaturen, de overvloed aan dobbelstenen, kartonnen fiches en houten blokjes totaal geen waarde. In principe zouden de spelregels dan ook voor elk auteur het geesteskind moeten zijn waar ze het meeste werk en liefde in hebben gestopt. De spelregels, mijne dames en heren, die maken het spel!

Ik mag na mijn jaren van ervaringen en het lezen van toch al meer dan duizend spelregelboekjes met recht en rede verklaren dat het hart van een spel, dat dat de spelregels zijn. Al te vaak valt of staat een spel met het al dan niet fout interpreteren van bepaalde regels. Ik zou bij deze de (toekomstige) spelauteurs dan ook de volgende tip willen meegeven. Als je je spelregels schrijft, hou dan steeds in je achterhoofd dat een leek na het lezen van de regels het spel moet interpreteren, aanvoelen en begrijpen zoal jij dat bedoelt. Vele spelregels voldoen jammerlijk genoeg niet aan deze (toch wel) eenvoudige eis. Bij het lezen van sommige spelregels heb ik medelijden met de doorsnee particulier die jaarlijks met Kerst, Pasen of de zomervakantie hun énige aankoop qua bordspellen doen. Laat het nu net dat spel zijn dat ze op de kop tikken, sjonge jonge, dat komt gewoon nooit uit de kast. Laat staan dat men verder raakt dan bladzijde 2 van de 18 pagina's dikke spelregelboek.

Spelregels mogen naar mijn bescheiden mening "autistisch" worden opgesteld. Ze moeten een duidelijke en overzichtelijke structuur hebben. Het overdadig gebruik van kleuren, lettertypes en letterdiktes zijn erg mooi en efficiënt als ze correct gebruikt worden, maar al te vaak is dit niet het geval. Gevolg is een kakafonie van loshangende regels die kant nog wal raken en waar jij als lezer maar uit wijs geraken. De perfect geschreven spelregels geven je een virtueel bezoek doorheen je nieuwste aankoop. Je hebt het gevoel dat je het spel al een keertje gespeeld hebt en dat je het zonder problemen stapsgewijs kan uitleggen aan je speelkameraden. Een pluim inzake het schrijven van spelregels gaat dan ook naar Queengames. Oké, deze spellen zijn nu wel een stapje makkelijker dan de meeste spellen voor veelspelers, dus neem ik er in één adem Aleaspiele bij. En zonder twijfel mag ook FFG mee op het podium dankzij hun allerlaatste werken. Bij FFG is de symbolische euro (of is het daar een dollar?) ook gevallen en heeft men gemerkt dat de flow-of-play, het spelverloop niet ten koste mag gaan van een overvloed aan kleine regeltjes en uitzonderingen op een uitzondering.

Andere uitgeverijen zoals GMT, die zwaardere wargames op de markt brengen houden zich halsstarrig vast aan de numerieke ordening die Microsoft Word zo fantastisch aanbiedt. Dit zorgt ervoor dat u situatie x mag gaan opzoeken in paragraaf 5.3.2.6 om daarna een nieuw euvel te mogen verhelpen in paragraaf 4.7.2.1. Op zich zijn deze spelregels volledig en zéér goed geschreven, maar ik kan me er echt niet meer mee bezighouden, sorry, maar er zijn ook zo veel spellen op de markt hé.

Dat slechtgeschreven spelregels echt wel een negatieve tendens op een spel kunnen hebben, bewees "Panic Station" (WGG) nog recent. Het spel op zich zou best wel leuk kunnen zijn, maar als je na het lezen van de spelregels niet verder geraakt dan de startopstelling (bij wijze van spreken), dan is dat toch een afknapper. Het moet wel gezegd dat er niet lang na Essen (dus steek alles maar weer op die deadline) er een herziene versie online verscheen. Eigenlijk zou WGG deze versie moeten laten drukken en naar al hun klanten sturen, want dit zorgt wel voor een wereld van verschil.

Tenslotte nog een kleine frustratie van mijnentwege inzake de spelregels van uitbreidingetjes, goodies, promokaartjes, ... Na een tijdje open je dan een spel en vindt hierin dit prachtige extra materiaal, maar waarvoor in godsnaam dient dat weer? Spielbox, een Duits magazine (verschijnt ook in het Engels nu) voegt af en toe extra materiaal toe, maar het boekje gaan verknippen, dat doe je dan weer niet, dus ... geen spelregels. De vriendelijke Tsjechen van CGE voorzagen een extraatje in Essen bij hun Last Will en al gelukkig ken ik BoardGameGeek of ik had nooit geweten waarvoor die extra kartonnen fiches zouden dienen. Dus, heren en dames van de uitgeverijen ... duidelijke en volledige spelregels graag.

Bedankt, jullie nederige klant.

1 opmerking:

  1. Woorden uit mijn hart.
    Goed geschreven spelregels zijn een lust voor het oog.
    Inderdaad heeft QueenGames wat dat betreft een goede naam.
    Door met pastelkleuren als achtergrond worden de regels gegroepeerd bij de spelfase waar ze bij horen.
    En dat wordt mooi en consequent doorgevoerd.

    Ook een mooi voorbeeld is Flashpoint Fire Rescue.
    en een minder voorbeeld is Agricola, waar de spelregels hadden moeten worden geschreven voor de familie versie. en daarna de extra regels voor de ambachts- en kleine investeringskaarten.
    Nieuwelingen die zelf proberen door de spelregels te worstelen, haken binnen drie bladzijdes af. Terwijl het best te spelen is als iemand het je uitlegt :o)

    BeantwoordenVerwijderen